Монгол Улсын Засгийн газрын энэ оны нэгдүгээр сарын 31-ний хуралдаанаар Улсын аварга малчин, хошой аварга малчин, аварга саальчин, фермер, тариаланч хамт олон, тариаланчдыг тодруулсан. 2017 оны тахиа жилд салбартаа манлайлсан Улсын аваргуудын шагналыг энэ өдрүүдэд гардуулж байна.

 

Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Г.Занданшатар Баянхонгор аймгийн Өлзийт, Жинст, Богд, Баянлиг суманд ажиллах үеэрээ Улсын аварга малчин Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын Байн ам багийн малчин  Сангидоржийн Ганбат, Жинст сумын Цагаан-Ус багийн малчин Намдагийн Мөнхжаргал, Баянлиг сумын 1 дүгээр багийн малчин Бадамхоролын Энхбат, Богд сумын Алтай багийн малчин Цэдэндоржийн Лүндэнбат, улсын аварга саальчин Өлзийт сумын Ёлын ам багийн саальчин Адъяагийн Эрдэнэбилэг, Баянлиг сумын 5 дугаар багийн саальчин Түндэвийн Оргил нарын шагналыг гардууллаа.

Бэлчээрийн даац хэтрэх, бэлчээрээ хамгаалах нь тулгамдсан асуудал болсныг малчид хэлж байлаа. Бэлчээрийн сан байгуулах эрхийг сум, орон нутагт нь өгдөг болох бэлтгэл ажил хийгдэж байна. Энэ хууль батлагдвал сум, орон нутгийн малчид өөрсдөө санаачлаад баг, сумын нийтийн хурлаараа бэлчээрийн сан байгуулах боломжтой болох юм байна.

 

Баянхонгор аймагт цас багатай, дулаахан өвөл болж байна. Зуншлага тааруу, газрын гарц муу байснаас өвөлжилт, хаваржилт хүндрэх төлөв байна. Гэсэн ч бэлтгэлээ сайтар базаасан тул өвөл, хаврыг өнтэй давна гэж аваргууд ярьж байлаа.

 

Малчид малынхаа тоонд бус чанарт анхаарч эхэлжээ. Малын тоо өсөх нь сайн боловч нөгөө талаасаа бэлчээрийн даац хэтрэх, чанаргүй мал олон болох, энэ хэрээр хүн хүч, хөдөлмөр илүү шаардана гэж малчид ярьж байна.

Мөн мал маллахын зэрэгцээ төмс, хүнсний ногоо тариалж өрхийнхөө хэрэгцээг бүрэн хангаж чадаж байна. Говь нутгаа цөлжилтөөс хамгаалж, өөрсдөө санаачлан мод тарьж байна. Амьдралын боломж багатай айл, өрхийг туслах малчнаар авч малжуулж байна. Мал сүргээ эрсдэлээс хамгаалах даатгалд бүрэн хамруулж байна. Малчдын бүлэг, нөхөрлөл, хоршоо байгуулж сүү, цаган идээ, малаас гаралтай бүтээгдэхүүнээ борлуулж байгаа туршлагаа аваргууд ярилаа.

Тухайлбал, хот, төвөөс дутахгүй сайхан амьдрах боломж хөдөө орон нутагт минь байна. Хүүхдүүд, дүү нартайгаа нийлээд хоршоо байгуулсан, сүү, цагаан идээгээ борлуулдаг. 100 гаруй үнээтэй, зун, намарт айлуудад үнээгээ тавьж, ааруул, цагаагаа боловсруулахад нь тус дэм болдог гэж 1975 онд илгээлтийн эзэн болж, 42 дахь жилдээ мал маллаж буй Улсын аварга саальчин А. Эрдэнэбилэг ярьж байлаа. Төмс хүнсний ногоогоо өөрсдөө тарьчихдаг болсон. Одоо нарийн ногоо тарьж ургуулах бодолтой байгаа гэж Жинст сумаас төрсөн Улсын аварга малчин Н.Мөнхжаргалын гэргий хэллээ.

Нэг малаас өндөр ашиг шим авах арга туршлага нэвтрүүлж буй малчдыг орон нутгаас нь дэмжиж, урамшуулдаг байна. Тухайлбал, 2017 оны ажлын үр дүнг нь үнэлж, Баянхонгор аймгийн аварга малчнаар 69 малчныг тодруулжээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Баянхонгор аймгаас төрсөн Улсын аварга малчид шагналаа гардаж авлаа