Дэлхийн хепатитын өдрийг энэ жил “Хепатитыг илрүүлье, эмчилье” уриан дор Монгол Улсад тэмдэглэн өнгөрүүлж байгаагаараа онцлогтой. Хепатитын өдрийн нээлтийг Сүхбаатарын талбайд өнөөдөр зохион байгуулав.
Манай улсын хувьд хепатитын халдварын тархалт өндөртэй орны нэг хэдий ч өвчний эсрэг авч буй арга хэмжээгээрээ олон улсад үлгэр жишээ болж буйг гадны мэргэжилтнүүд онцолж байна. Монгол Улсын Засгийн газар дээрх өдрийг хамтран тэмдэглэж буй юм.
Дэлхийн хепатитын өдрийг Монгол Улсын Шадар сайд Ө.Энхтүвшин нээж хэлэхдээ, “Элэгний өвчлөл өнөөдөр монгол хүний нас баралтын тэргүүлэх шалтгааны нэг болж буй төдийгүй цаашдаа залуужих хандлагатай байгаа нь өвчлөлийг эрт илрүүлж, тусламж үйлчилгээг иргэддээ санхүүгийн хүндрэлгүй хамруулахад онцгой анхаарах шаардлагатай бид нүүр тулж байна. Засгийн газраас “Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал-2030” хөтөлбөрийг баталж хүн амын дундаж наслалтыг уртасгах зорилт тавьсан. Мөн Монгол Улсын Засгийн газар, ДЭМБ-тай 2015-2021 онд хамтран ажиллах дунд хугацааны стратегийг баталж, халдварт өвчний илрүүлэлт, оношилгоо, эмчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн Засгийн газрын 2016-2020 оны хөтөлбөр, “Элэг бүтэн Монгол” хөтөлбөрийг уялдуулан тус тус батлан хэрэгжүүлж байна. Үүний үр дүнд элэгний хорт хавдар, хатуурлын шалтгаант нас баралтыг бууруулах, элэгний С вирусын голомтыг 2020 он гэхэд устгаж халдварыг зогсоох зорилт тавьсан юм. Эрүүл мэндийн салбарт олон улсын түвшинд инноваци, технологийн дэвшлүүд гарч элэгний хорт хавдар, хатуурлын үндсэн шалтгааны нэг болсон В,С вирусын эсрэг эмийг шинээр нээж хүндрэлийг даван туулах бололцоо гарч буй энэ үед манай Засгийн газар иргэддээ технологийн үр шимийг хүртэх боломжийг бүрдүүлж санхүүжилтийг шийдэн ажиллаж байна. Бид өвчилсөн хойно нь биш, өвчлөхөөс нь өмнө урьдчилан сэргийлэхэд Монгол Улс гол анхаарлаа хандуулж, ард иргэдээ эрүүл мэндийн боловсрол олгох, хувь хүн, гэр бүлийн хүрээнд зөв аж төрөх ёс, эрүүл зан үйлийг төлөвшүүлэн хэвшүүлэхэд санаачилгатай оролцохыг нийт иргэдээсээ хүсч байна” гэв.
ДЭМБ-ын мэдээллээр дэлхий дахинд 325 сая хүн вируст хепатитын архаг халдварт өвчин туссан бол жил бүр 1.3 сая хүн уг өвчнөөс үүдэлтэй элэгний хатуурал болж, хорт хавдраар нас барж байна. 2016 оны эцсийн байдлаар дэлхий дахинд В,С вируст хепатитын архаг халдвартай нийт хүн амын 20 хүрэхгүй хувь нь оношилгоо, эмчилгээнд хамрагдах боломжтой болжээ.
Мөн үеэр Эрүүл мэндийн сайд Д.Сарангэрэл ярихдаа: Засгийн газар 2016-2020 оны мөрийн хөтөлбөрт “Элэг бүтэн Монгол” үндэсний хөтөлбөрийг дэвшүүлсэн. Энэ хөтөлбөрийн эхний шат 2017 оны тавдугаар сараас 2018 оны 5 дугаар сар хүртэл үргэлжилсэн. Энэ хугацаанд 40-65 насны 350 мянга гаруй иргэн хамрагдснаас халдвар илэрсэн иргэдийн 75 хувийг эмчилгээнд хамруулаад байна. Хоёрдугаар шатанд 40-65 насныхны үлдсэн иргэд, 15-39 нас, 65-аас дээш насны 1.8 сая иргэнийг хамруулах юм. Эхний үе шатад ЭМД-аас 11.8 сая төгрөг зарцуулсан бол хоёр дахь шатанд 29.9 сая төгрөг зарцуулна. Цаашид уг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр Монгол Улсын хүн амын дунд элэгний С хепатитын шинэ халдварыг багасгах, вирусээс үүдэлтэй нас баралтыг эрс бууруулах зорилт тавьсан. 2020 он гэхэд энэ зорилтдоо хүрнэ гэдэгтээ бүрэн итгэлтэй байна" гэлээ.
Монгол Улс элэгний хорт хавдар болон хатуурлын өвчлөлөөр дэлхийд дээгүүрт эрэмблэгддэг ч хепатитын халдварын тархалтыг таслан зогсооход ихээхэн хүч чармайлт гаргаж байгааг ДЭМБ-ынхан онцлон тэмдэглэж байна.
ДЭМБ-ын Номхон далайн баруун бүсийн захирал Др. Шин Ён Сү хэлэхдээ: ДЭМБ энэ жил Монгол Улсад Дэлхийн хепатитын өдрийг тэмдэглэж байгаа шалтгаан тун энгийн юм. Монгол Улс хепатитын эсрэг тэмцлийг бүс нутагтаа төдийгүй дэлхийн түвшинд манлайлж явна. Монгол Улсын энэхүү туршлагыг дэлхий даяараа сонсох ёстой. Номхон далайн баруун бүсэд хепатитын халдварын түвшин өндөр. Дэлхийн хэмжээнд халдвар авсан 5 хүн тутмын хоёр нь энэ бүсэд амьдарч байна. Монгол Улс элэгний хавдрын түвшинд дэлхийд хэдийн тэргүүлжээ. Энэхүү асуудлыг шийдвэрлэхээр 2017-2020 онд хэрэгжүүлж буй “Элэг бүтэн Монгол” үндэсний хөтөлбөр нь Монгол Улсын Засгийн газрын чин эрмэлзэл, хийж байгаа хүчин зүтгэлийг илтгэж байгаа хэрэг юм. Хэрэгцээтэй хүн бүрт оношилгоо, эмчилгээг хүртэх боломж олгох нь бүх нийтийн эрүүл мэндийн хамрагдалтын бодит биелэл. Энэ долоо хоногт би Хөвсгөл аймгийн Мөрөн, Хатгал сумд ажиллах боломж олдож, энэхүү хөтөлбөр хэрхэн хэрэгжиж байгаатай газар дээр нь танилцаад ирлээ. Би эмнэлэг, эрүүл мэндийн төвүүдэд зочилж, энэхүү хөтөлбөрийн дагуу өвчтөнүүдийг эмчилж, хяналт тавьж байгаа эмч, сувилагч нартай уулзахад тэд архаг хепатитыг үхлийн ял мэт хүлээн авч нүдэнд нь айдас хургадаг байсан үе өнгөрч, оронд нь урт удаан жаргалтай амьдрах найдварын оч гэрэлтэх болсноо хэлж байлаа. Ард түмнийхээ эрүүл мэндийн төлөө онцгой манлайлал гарган ажиллаж байгаа “Элэг бүтэн Монгол” хөтөлбөрийг санаачлан хэрэгжүүлж байгаа Монгол Улсын Засгийн газарт талархал илэрхийлье. Та бүхний бий болгосон жишиг дэлхийд үлгэр дууриалал болж байна.Тиймээс бид энэ долоо хоногт Дэлхийн хепатитын өдрийг тэмдэглэхээр Монгол Улсад хүрэлцэн ирж, монголчуудын туршлагыг бусад улс орнуудад даган дууриал болгон танилцуулах зорилгоор ажиллаж байна" гэдгийг онцлон тэмдэглэсэн юм.
Хепатитын өдрийг тохиолдуулан Сүхбаатарын талбайд зорилтот бүлгийн 2000 иргэнд ДЭМБ-ын чанарын стандарт хангасан оношлуураар вирусын илрүүлэг шинжилгээг үнэ төлбөргүй хийж байв.
“Элэг бүтэн Монгол” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд жилийн хугацаанд элэгний өвчнөөр өвдсөн 350 мянган хүний 262 500 нь эдгээд байна гэсэн сайн мэдээ байна.
Элэгний өвчнөөс урьдчилан сэргийлэхийн тулд согтууруулах ундааг зохистой хэрэглэх, элэгний вирусээр өвчлөхгүй байх, Витамин С их хэмжээгээр хэрэглэх, жимс, ногоо түлхүү хэрэглэхийг эмч мэргэжилтнүүд зөвлөж байв
Ө.Энхтүвшин: Өвчилсөн хойно нь биш, өвдөхөөс нь өмнө урьдчилан сэргийлэхэд Монгол улс анхаарч байна |
|